An toàn sinh học trong chăn nuôi
1. Khái niệm về an toàn sinh học trong chăn nuôi
An toàn sinh học (ATSH) là việc thực hiện các biện pháp tổng hợp nhằm giảm nguy cơ lây nhiễm và phát tán mầm bệnh cho vật nuôi.
Để thực hiện tốt điều này, người chăn nuôi phải chấp thuận hàng loạt sự thay đổi về hành vi và thái độ của mình để nguy cơ lây nhiễm trong tất cả các hoạt động liên quan đến việc chăn nuôi.
Các biện pháp ATSH cần được chú trọng và coi là một phần công việc hàng ngày của người chăn nuôi.
2. Tại sao phái áp dụng các biện pháp An toàn sinh học
Trong những năm gần đây, chăn nuôi hàng hóa phats triển mạnh ở Việt Nam. Do đó mật độ gia súc, gia cầm tăng cao ở các vùng chăn nuôi thâm canh dẫn đến nhiều bệnh truyền nhiễm trở nên trầm trọng hơn (Cúm gia cầm, Niu-cát-xơn, Gumboro, Lở mồm long móng, Heo tai xanh,…)
Xem thêm: Tổng quan về bệnh tai xanh – Căn bệnh bí hiểm trên heo (lợn)
Một số bệnh cúa gia cầm có thể ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng đã bùng phát và lây nhiễm (cúm gia cầm H5N1). Vận chuyển và buôn bán gia súc, gia cầm làm tăng khả năng lây nhiễm trong khi khả năng kiểm soát dịch bệnh còn giới hạn. Người tiêu dùng có nhu cầu cao hơn về sản phẩm chất lượng và an toàn.
3. Lợi ích của việc chăn nuôi an toàn sinh học
– Giữ cho đàn gia súc, gia cầm khỏe mạnh và có năng suất cao.
– Giảm chi phí thuốc thú y, tăng thêm thu nhập cho người chăn nuôi.
– Cung cấp cho người tiêu dùng các sản phẩm có chất lượng thịt cao hơn
4. Các nguyên tắc cơ bản của an toàn sinh học
4.1. Giữ khoảng cách
Giữ khoảng cách hoặc cách ly có nghĩa là tạo ra khoảng cách để giữ đàn vật nuôi không bị nhiễm bệnh bằng cách tránh xa những nguồn lây nhiễm (Vật nuôi bệnh, vật mang trùng, con người, thức ăn, nước uống, chất thải, dụng cụ, trang thiết bị chăn nuôi, động vật khác,..)
Giữ khoảng cách và kiểm soát tốt ra vào được cho là biện pháp đầu tiên và có hiệu quả tốt nhất để đạt được mức độ ATSH cao. Nếu mầm bệnh không thâm nhập được vào chuồng nuôi, thì không thể xảy ra dịch bệnh.
* Các việc cần làm để đảm bảo việc giữ khoảng cách:
Các trang trại chăn nuôi cần cách xa nhau, cách xa khu dân cư, cơ sở công cộng,…
Các trại chăn nuôi cần có hàng rào, có cổng rào luôn đóng, có bảng cấm để hạn chế người ra vào chuồng trại.
Khu chăn nuôi, chuồng nuôi và bãi chăn thả bố trí hợp lý, có hố sát trùng ở cổng ra vào.
– Cách ly vật nuôi mới mua về, vật nuôi bệnh và nghi bệnh.
– Có nơi chứa và xử lý chất thải riêng, cách biệt khu chăn nuôi.
– Có nơi chứa thức ăn và dụng cụ chăn nuôi.
Xem thêm: Phương pháp khai thác và kỹ thuật vận chuyển tôm hùm giống
– Kiểm soát sự ra vào của người chăn nuôi, khách tham quan, người buôn bán, vận chuyển hàng hóa, thú y viên.
– Kiểm soát và khống chế động vật khác ra vào trại chăn nuôi.
– Kiểm soát con giống và việc vận chuyển giống.
– Áp dụng “ Cùng ra – cùng vào”
4.2. Giữ vệ sinh
Để đảm bảo việc giữ vệ sinh cần:
– Quét dọn sạch chuồng nuôi, khu vực xung quanh chuồng hằng ngày.
– Sử dụng dụng cụ cọ rửa và nước để làm sạch những dụng cụ nhỏ như: ủng, giày dép, dụng cụ chăn nuôi,…
– Dùng bơm cao áp rửa sạch xe cộ, nền tường của chuồng nuôi, nhà nuôi.
– Việc rửa bằng chất tẩy rửa hoặc chất sát trùng sẽ cho hiệu quả diệt trùng cao hơn.
Để đảm bảo vệ sinh cá nhân phòng chống lây nhiễm cần:
– Rửa tay trước và sau khi tiếp xúc với vật nuôi và các nguồn lây bằng xà phòng và nước sạch;
Xem thêm: Phòng trừ một số bệnh hại thường gặp trên cây cacao
– Bố trí ủng và quần áo bảo hộ lao động chuyên biệt cho khu chăn nuôi, ngay tại chỗ ra cào để tiện sử dụng;
4.3. Chủ động tiêu diệt mầm bệnh bằng chất sát trùng
Có rất nhiều chất sát trùng có thể diệt mầm bệnh, với điều kiện:
+ Được sử dụng đúng nồng độ (Như nhà sản xuất khuyến cáo).
+ Tiếp xúc đủ lâu với bề mặt cần khử trùng đã được vệ sinh làm sạch.
Mầm bệnh rất nhỏ, thường ẩn chứa bên trong các chất chứa, vật dụng và dễ bị che phủ đi bởi các chất hữu cơ như: Phân, chất thải, độn chuồng… do đó các chất sát trùng sẽ không thể ngấm vào bên trong.
Vì vậy, việc sát trùng chỉ hiệu quả khi vật dụng đã được vệ sinh, làm sạch và thời gian tiếp xúc với hóa chất đủ lâu ( VD: qua đêm).
