Nội dung bài viết
Phương pháp nuôi lươn thông thường
1. Điều kiện và yêu cầu cơ bản
Khi nuôi lươn cần chọn nguồn nước đầy đủ, không bị ô nhiễm, nơi dễ thay tháo nước, nơi nước chảy quanh năm càng tốt.
Diện tích ao nuôi to nhỏ tuỳ ý, từ 3-5m2 tới hàng chục, hàng trăm mét vuông, đất hoang trước hay sau nhà, khe nước đều có thể dùng làm nơi nuôi lươn.
Nếu có diện tích lớn có thể dùng làm nơi nuôi lươn thường xuyên, còn diện tích nhỏ thì có thể chỉ nuôi lươn làm nghề phụ gia đình để kinh doanh.
Hiện nay có nhiều phương pháp nuôi lươn , có thể áp dụng bất kì phương pháp nào. Trước khi thả nuôi lươn giống, cần tắm lươn bằng dung dịch Sunfat đồng nồng độ 1 phần triệu, điều kiện nhiệt độ của nước 24-26oC, ngâm trong 25-30 phút; hay dùng nước muối nồng độ 4% tắm lươn trong vòng 4-5 phút đề phòng nấm thuỷ mi rất có hiệu quả, đồng thời có thể diệt trừ kí sinh trùng trên thân lươn giống.
Khi tắm cho lươn, nếu nhiệt độ nước thấp nên để thời gian dài một chút, nếu nhiệt độ nước cao thì thời gian rút ngắn đi. Do thể chất của các loài lươn giống khác nhau, sức chịu đựng với các loại thuốc cũng khác nhau, vì vậy trong quá trình ngâm rửa phải quan sát phản ứng của lươn giống, phát hiện mức độ phản ứng mạnh trong thời gian tương đối dài hoặc lươn nổi lên là dấu hiệu không bình thường thì phải vớt lươn ra ngay. Lươn giống sau khi khử trùng phải đem thả ngay, nếu không thả ngay thì phải dùng nước sạch rửa 1-2 lần, sai đó đem nuôi ở khe nước.
Xem thêm: Những hiểu biết cơ bản khi nuôi lươn
2. Cách làm ao nuôi lươn
Gia đình nuôi lươn nên xây ao ở gần nhà, thoáng gió, hướmg về phía mặt trời, nguồn nước thuận tiện dễ trông coi.
Ao nuôi to nhỏ tuỳ ý, hình dạng ao có thể hài hoà với cảnh quan, có thể hình tròn, bán nguyệt hoặc vuông, cũng có thể tận dụng những mương, hầm đất ở trước hoặc sau nhà.
Ao nuôi tốt nhất là xây gạch, đáy để lớp bùn, đề phòng lươn đào lỗ trốn thoát. Thành ao nên nghiêng về phía lòng ao, đề phòng lươn móc đuôi lên thành trốn thoát. Ở mặt bên cách đáy ao 0,5m nên có cửa tháo nước ra và phải có tấm chắn.
Ao nuôi thường sâu từ 1-1,5m. Đáy ao phủ một lớp đất mầu có nhiều mùn dày khởng 20cm.
Trong ao thả những hòn đá, mảnh ngói, cảnh cây tương đối lớn đề tạo thành những hang hốc. Trong trường hợp như vậy lươn rất ít khi đào lỗ trên nền ao, mà thường ẩn nấp trong những hốc do người tạo nên. Vào mùa đông khi lật, mở những vật che phủ có thể thấy rất nhiều lươn chui rúc cùng một chỗ rất dễ bắt .
Sau khi đổ lớp bùn đáy, có thể tháo nước vào, mức nước sâu khoảng 10cm, vì đặc tính của lươn là rúc thân trong bùn thỉnh thoảng thò đầu ra khỏi lỗ để ăn hay để thở, nếu tầng nước quá sâu, việc kiếm ăn hay hít thở đều bắt lươn phải ra khỏi lỗ, không có lợi cho sinh trưởng. Trong nước có thể tạo các thực vật thuỷ sinh (như cây niễng) để cải thiện môi trường. Về mùa hè, có thể che bớt nắng giữ nhiệt độ đáy nước.
Ở các ao rộng có thể thả các đám cỏ, lươn rất thích rúc vào bên trong, đồng thời các búi cỏ nát có thể tạo ra một lượng lớn động vật phù du cung cấp thức ăn cho lươn.
Xem thêm: Kỹ thuật nuôi cá trê lai đạt hiệu quả kinh tế cao
3. Thả lươn giống:
Trước khi thả 7-10 ngày, trên 1m2 ao bón 0,2 kg vôi để khử trùng, tiêu diệt nấm bệnh.
Lần đầu nuôi nên dụ bắt những con lươn giống dài từ 10-15cm ở ngoài đồng, khe nước. Những nơi đã nuôi lươn rồi có thể tự lưu giống bằng cách vào tháng 4-8 hàng năm, sau khi lươn sinh sản, vớt lươn con vào nơi chuyên nuôi dưỡng, dùng làm giống cho năm sau.
Lươn con yêu cầu không có bệnh, không bị thương, lưng màu vàng sẫm, có những chấm đen, mỗi con nặng từ 20-30g. Loại lươn này sinh trưởng nhanh. Lươn thả trong cùng ao, yêu cầu kích cỡ phải đồng đều để tránh ăn thịt lẫn nhau. Trung bình 1m2 thả 50-60 con có độ dài 10-15cm.
4. Thức ăn nuôi lươn
Nên chọn phương pháp phù hợp với từng địa phương.
Ví dụ: Ở khe nước, lạch nước, có thể bắt giun, côn trùng sẵn có. Ở vùng núi đồi có thể bắt giun. Nơi nuôi tằm có thể cho ăn nhộng tằm. Vùng hồ có thể cho ăn cá con. Ở gần nhà máy chế biến thực phẩm có thể mua nội tạng động vật vứt bỏ làm thức ăn. Khi thiếu thức ăn có thể cho ăn những thức ăn thực vật như cơm, mì sợi… nhưng ăn những thức ăn như vậy tốc độ sinh trưởng của lươn chậm. Không cho lươn ăn những thứuc ăn mục nắt đã biến chất vì lươn dễ mắc bệnh hoặc chết.
Xem thêm: Kỹ thuật sản xuất giống cá trê lai ở Việt Nam
5. Quản lý, nuôi dưỡng:
Mùa sinh trưởng của lươn thường từ tháng 4-10, thời gian kiếm mồi và lớn nhanh là từ tháng 5-9. Trong quá trình nuôi lươn cần chú ý những điểm sau:
+ Thả mồi phải định kỳ, định lượng:
Thức ăn cho ăn hằng ngày bằng 5-7% thể trọng lươn. Thức ăn quá nhiều, lươn tham ăn sẽ bị chết, mồi ít quá sẽ ảnh hưởng đến sinh trưởng.
Căn cứ vào đặc điểm ăn đêm của lươn, thời gian cho ăn thường vào lúc 18-19 giờ. Mỗi ngày 1 lần vớt thức ăn thừa ra, tránh để thức ăn rữa nát làm hỏng chất nước.
Ở giai đoạn lươn giống cần làm tốt việc thuần hoá thức ăn. Mấy ngày đầu mới thả có thể không cho lươn ăn , sau cho giun và cá thức ăn khác tạo thành mồi, hình thành tập tính ăn thức ăn hỗn hợp cho lươn giống. Nếu cho ăn 1 loại mồi trong một thời gian dài thì về sau tính ăn của lươn rất khó cải tiến, không có lượi cho việc nuôi.
+ Giữ nước trong sạch
Vào mùa nóng nên tăng số lần thay nước, kịp thời vớt hết thức ăn thừa. Ngoài ra, trồng thực vật thuỷ sinh trong ao có tác dụng hạ được nhiệt độ của nước, làm sạch chất nước, làm sạch môi trường. Sau khi mưa phải tháo nước kịp thời đề phòng lươn bỏ trốn. mùa hè có thể dùng lều che nắng có lợi cho sinh trưởng của lươn.
+ Phân ao:
Trước khi lươn sinh sản có thể thả vào ao một ít cây cải dầu, dây khoai, rơm khô để lươn đẻ trứng. Lươn con mới nở vớt ra ngay, thả vào ao ương tránh lươn mẹ ăn lươn con. Ao nuôi lươn nên dựa cào cách cho ăn mồi. Ao nuôi lươn con chủ yếu dựa vào màu nước xác định lượng động vật phù du làm mồi cho lươn con.
Xem thêm: Phòng và điều trị bệnh chướng bụng đầy hơi ở dê
+ Đánh bắt
Thời gian đánh bắt lươn vào khoảng hạ tuần tháng 10-11, khi nhiệt độ hạ xuống 10-15oC lươn bắt đầu ngừng ăn và dừng sinh trưởng. Vào lúc này nhiệt độ tương đối thấp, lươn ít hoạt động , nên khi bắt ít bị thương, do vậy dễ cho việc vận chuyển. Phương pháp bắt có thể là câu, đánh lưới, hoặc tát cạn ao.
+ Ngủ đông của lươn:
Cuối mùa thu, đầu mùa đông, khi nhiệt độ hạ xuống 10-12oC lươn ngừng ăn, rúc vào bùn ngủ đông. Lúc này lươn bắt đã đạt kích cỡ thương phẩm. Đối với việc để giống lươn con qua mùa đông, có thể tháo cạn nước nhưng phải giữ cho đất ao luôn ẩm ướt. Nơi mà nhiệt độ tương đối thấp cần phủ một lớp cỏ lên mặt ao để giữ ấm chống lạnh. Có một số nơi có thể để nước qua mùa đông, nhưng phải ở mực nước sâu một chút để tránh kết băng làm lươn chết cóng.
