Nội dung bài viết
Kỹ thuật nuôi ốc hương thương phẩm cho hiệu quả kinh tế cao.
Những năm gần đây, với sự trợ giúp về kỹ thuật và con giống của Viện nghiên cứu nuôi trồng thuỷ sản III nhiều địa phương các tỉnh ven biển miền Trung từ Thanh Hoá đến Quảng Trị, đặc biệt là bà con Nông dân các tỉnh Ninh Thuận, Bình Thuận, Khánh Hoà, Phú Yên và Bà Rịa Vũng Tàu đưa giống ốc hương nuôi trên diện rộng cho hiệu quả kinh tế rất cao.
Sau đây chúng tôi xin giới thiêu quy trình kỹ thuật nuôi ốc hương thương phẩm của Viện Nghiên cứu nuôi trông thuỷ sản III để bà con các vùng ven biển có điều kiện tương tự tham khảo áp dụng.
1. Chuẩn bị con giống
Chọn ốc giống khoẻ mạnh, không mang mầm bệnh. Tốt nhất là mua ở các cơ sở nhân giống trong hệ thống của Viện Nghiên cứu nuôi trồng thuỷ sản III. Kinh nghiệm chọn giống ốc hương của nhiều người cho thấy, nắm những con ốc hương giống trong tay mà khi mở ra mà chúng vẫn khép vỏ là giống tốt, khoẻ mạnh, có thể đem thả nuôi thương phẩm. Chọn ốc giống cỡ khoảng 10.000 con/kg khoảng 60 ngày tuổi.
Khi vận chuyển từ nơi mua về nơi thả cần chuẩn bị các bao bì phù hợp nhằm đảm bảo an toàn và sức khoẻ cho ốc giống. Nếu quãng đường dưới 100km và thời gian dưới 4 giờ thì cho ốc vào các hộp xốp có chọc sẵn lỗ nhỏ để thoát nước trước khi lên xe; với những nơi xa hơn, thời gian vận chuyển dài hơn thì nên cho ốc vào các bịch nilon có bơm oxy.
Trước khi thả ốc giống xuống các ao nuôi nên cân bằng nhiệt cho ốc bằng các đưa thùng xốp đựng ốc xuống ao, múc một ít nước ao vào thùng, đợi khoảng 5-10 phút rồi mới tiến hành rải ốc vào lồng nuôi.
Xem thêm: Để mô hình nuôi cáy trong ruộng lúa đạt hiệu quả kinh tế cao
2. Chuẩn bị ao nuôi:
Ốc hương có thể nuôi ở nhiều dạng: trong ao đất, bể xi măng, trong đăng, lồng neo ngoài biển. Dưới đây là kinh nghiệm nuôi ốc hương trong ao đất một hình thức phổ biến và hiệu quả cao của bà con Khánh Hoà.
Ao nuôi ốc hương phải gần biển, nước sạch, đáy có nhiều cát, ít bùn. Các ao đặt xa khu dân cư, khu công nghiệp, bệnh viện để tánh bị ô nhiễm từ các nguồn nước thải làm ảnh hưởng đến khả năng sinh trương, phát triển, sức khoẻ của ốc hương dẫn đến làm giảm năng suất, chất lượng ốc hương thương phẩm sau này. Chọn những vùng nước có độ mặn thích hợp từ 25-35‰, độ sâu ao từ 1,5 – 2m nước, độ pH từ 7,5-8,5. Tẩy ao sạch sẽ, diệt trừ dịch hại, dùng lưới ngăn cá dữ, cua ghẹ vào ăn ốc con trước khi thả giống.
3. Mật độ nuôi
Khi ương giống nên thả với mật độ khoảng 300-500 con/m2. Sau khi nuôi được khoảng 1 tháng, số lượng ốc đạt từ 700-1000 con/kg bà con nên san thưa ra để nuôi thương phẩm với mật độ thích hợp từ 50-100 con/m2. Với các ao nuôi có quây lưới, thì chừa diện tích bên ngoài để mật độ trong lồng đạt khoảng 100-200 con/m2.
Thời gian thả ốc giống tốt nhất là vào lúc sáng sớm hoặc chiều mát, tránh thả ốc vào những ngày mưa độ mặn nước dễ tăng cao làm cho ốc dễ bị sốc, dễ bị suy yếu. Trong mỗi ao nuôi nên đặt 2 giàn tạo Oxy cho ốc.
Xem thêm: Kỹ thuật nuôi cua đồng đơn giản
4. Chuẩn bị thức ăn và cho ốc hương ăn
Thức ăn ưa thích của ốc hương là thịt tôm, các loại động vật thân mềm, nhuyễn thểm cá tạp,…Tuỳ khả năng khai thác nguồn thức ăn của từng địa phương, bà con có thể cho ốc hương ăn kết hợp cá tươi, artemia trưởng thành và giun quế. Ngoài ra có thể cho ốc hương ăn thêm thức ăn công nghiệp (loại chuyên dùng cho ốc hương) nhưng với tỷ lệ nhất định.
Lúc mới thả nên cho ốc hương ăn từ 15-20% khối lượng của ốc. Lượng thứuc ăn sẽ giảm dần theo thời gian và độ tuổi của ốc, đến khi xuất bán, đạt trọng lượng khoảng 120 con/kg thì giảm lượng thức ăn xuống còn khoảng 5% khối lượng ốc hương trong ao là vừa. Cho ốc ăn vào lúc sáng sớm hoặc chiều tối phụ thuộc vào nguồn cung cấp thức ăn tươi, ngon nhất.
Căn cứ lượng thức ăn của ngày hôm trước, tình hình ăn của ốc để điều chỉnh lượng thức ăn ngày hôm sau cho phù hợp sao cho ốc ăn vừa hết, tránh tình trạng dư thừa, gây ô nhiễm môi trường nước. Thường xuyên thay đổi thức ăn cho ốc, đặc biệt là giai đoạn ốc phát triển vỏ và cơ thịt. Cụ thể, ở thời kỳ ốc phát triển cơ thịt thức ăn chủ yếu là cá, ngược lại ở giai đoạn phát triển vỏ nên ăn nhiều tôm cua.
5. Chăm sóc
Kinh nghiệm những hộ nuôi ốc hương giỏi ở Khánh Hoà cho hay: nên dùng máy sục bùn để vệ sinh đáy ao nuôi nhằm tách lớp bùn đọng ra khỏi lớp cát tạo điều kiện thuận lợi cho ốc hương sinh trưởng, phát triển tốt hơn. Thường xuyên thay nước, đảo nước cho ao nuôi nhằm tăng thêm lượng oxy, tăng nhiệt độ ở đáy ao. Trong các tháng mùa nắng, chỉ tháo nước cạn lúc thời tiết thuận lợi, trời mát hoặc vào ban đêm. Cấp nước lại theo thuỷ triều hoặc dùng máy bơm nước vào lúc sáng sớm hoặc ban đêm.
Xem thêm: Khắc phục hiện tượng tôm càng xanh không lột vỏ
6. Phòng bệnh cho ốc hương
Ốc hương thường bị 2 bệnh hại chính là do vi khuẩn hoặc virus gây ra và bệnh do môi trường. Hiện nay, chưa có biện pháp chữa trị hữu hiệu cho ốc hương nên người nuôi cần thực hiện tốt công tác phòng bệnh chính là từ khâu chọn giống, chất lượng thức ăn và cách cho ăn hợp lý, chăm sóc đúng kỹ thuật và vệ sinh môi trường nước sạch sẽ an toàn. Ở những ao nuôi có mực nước thấp, đáy có nhiều bùn, ít cát ốc hương dễ bị rêu bám trên bề mặt vừa làm chậm lớn, vừa giảm giá trị thương phẩm.
Biện pháp khắc phục tốt nhất là dung máy sục rửa đáy ao để hút bớt bùn, bổ sung thêm cát cho ốc hương vùi sâu dưới cát. Nếu mật độ quá dày nên san chuyển từ ao này sang ao khác rồi bổ sung thêm một lớp cát dày.
7. Thu hoạch
Có thể thu hoạch ốc hương sau thời gian thả nuôi 5-6 tháng khi kích thước đạt từ 90-150 con/kg tuỳ theo điều kiện chăm sóc và môi trường ao nuôi. Có 2 cách thu hoạch là bắt ốc bằng tay hoặc bằng máy. Thu hoạch ốc bằng máy sẽ nhanh hơn, tốn ít nhân công hơn, có thể bắt hết ốc một lần trong ao nuôi tạo điều kiện cải tạo lại ao nuôi để nuôi tiếp lứa khác. Ốc thu hoạch xong để trong bể 1-2 ngày để làm sạch bùn đất và làm trắng vỏ trước khi đem đi tiêu thụ.
